CLIKCS is een multidisciplinair onderwijsproject waar studenten van verschillende opleidingen samen online publiekseducatiemateriaal maken. Studenten Communicatie- en informatiewetenschappen en studenten geneeskunde maken kennisclips samen met patiënten. Deze onderwijsvorm is innovatief, brengt studenten in verbinding met de samenleving, is interdisciplinair en leert studenten gebruik te maken van digitale middelen voor kennisverspreiding. Bovendien worden de beste kennisclips openbaargemaakt.

Achtergrond

Studenten krijgen momenteel geen onderwijs over hoe zij later in de beroepspraktijk hun doelgroep kunnen bereiken en informeren op een manier die past binnen een continu veranderende digitale samenleving. Het is nodig dat studenten leren gebruik te maken van digitale middelen voor kennisverspreiding en leren verbinding te leggen met doelgroepen die ze willen bereiken (Trilling et al., 2009). Daarnaast moeten studenten worden voorbereid op een multidisciplinaire arbeidsmarkt en moeten zij dus tijdens hun studie al leren samenwerken met andere beroepsgroepen (Trilling et al., 2009).

Een manier om deze doelen te bereiken is door studenten van verschillende opleidingen samen te laten werken bij het vervaardigen van online publiekseducatiemateriaal in de vorm van tekst, beeld en geluid. Dit onderwijsconcept is relevant voor alle opleidingen waarbij cliënten zijn betrokken. Elke professional moet namelijk leren klanten en zijn omgeving te informeren op een manier die aansluit bij hun verwachtingen, en moet leren samenwerken met andere beroepsgroepen. Voorbeelden hiervan zijn tandartsen of dierenartsen die patiënten en verzorgers moeten informeren, of psychologen en juristen die cliënten informeren. Daarnaast is het onderwijs relevant voor onderzoekers die hun plannen en resultaten willen delen met leken.

Projectbeschrijving

In dit project wordt een innovatieve multidisciplinaire onderwijsvorm geïmplementeerd. Studenten Communicatie- en informatiewetenschappen (CIW) en geneeskunde ontwikkelen samen online publiekseducatiemateriaal in de vorm van korte educatieve kennisclips en webteksten. De studenten CIW vormen samen een adviesbureau waar de student geneeskunde naar toe gaat voor het uitwerken van het educatiemateriaal.

Leerdoelen

Geneeskundestudenten krijgen momenteel geen onderwijs in het maken van patiëntinformatie. Dit is een hiaat in de opleiding. De patiënt van nu wil namelijk de regie over zijn eigen gezondheid voeren en hiervoor is het belangrijk dat hij goed geïnformeerd is over zijn ziektebeeld (Hoving et al., 2010; Huber et al., 2016; Vijn et al., 2017). Aankomend artsen moeten dus leren patiënten te informeren, zowel in de spreekkamer als erbuiten via publiekseducatiemateriaal. Deze informatie moet aansluiten bij de individuele behoeften van patiënten. Dit betekent dat artsen moeten leren informeren via schrift, beeld en geluid, zodat bijvoorbeeld ook patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden worden bediend (Meppelink et al., 2015; 2017). Het onderwijs is relevant voor CIW studenten omdat zij leren hun expertise op het gebied van digitale informatievoorziening toe te passen in de beroepspraktijk.

Per opleiding zijn er meerdere leerdoelen geformuleerd. Deze doelen worden beschreven in Tabel 1.

Cursusopzet

1. De student geneeskunde identificeert een relevante vraag/behoefte uit de praktijk.
2. Deze student gaat naar het adviesbureau waar een expertiseteam gevormd wordt (bv. student geneeskunde, 2 studenten CIW, patiënt). Dit team maakt samen een kennisclip én schriftelijke informatie.
3. De kennisclips en webteksten worden op het platform Feedbackfruitsgeplaatst (zie ook Feedbackfruits), waar studenten van de verschillende groepen elkaar peer feedback geven.
4. De kennisclips en webteksten worden door de studenten CIW getoetst op effectiviteit.
5. b.v. verkregen feedback worden de webteksten en kennisclips aangepast.
6. De definitieve producten worden beoordeeld door: patiënten uit de doelgroep, arts van het betreffende vakgebied, docent CIW.
7. Indien van voldoende hoge kwaliteit worden de producten openbaar gemaakt via de UMCU-website.

Deze onderwijsvorm wordt geïmplementeerd in Master jaar 3 van de geneeskunde opleiding als keuze onderdeel van de leerlijn patient-centeredness. Voor de leerlijn zijn per collegejaar 2,5 studiepunten te behalen. Het onderwijs voor de studenten CIW wordt als stage aangeboden in Bachelor jaar 2 of 3. Hiervoor zijn 7,5 studiepunten te behalen.

Voorlopige resultaten

In februari en maart 2019 is de eerste pilot van CLIKCS uitgevoerd in samenwerking met Stichting Hartekind. In de pilot maakte zes duo’s van geneeskundestudenten samen met een patiënt en een student CIW een kennisclip. De zes gemaakte kennisclips zijn hier te bekijken.

Lees ook:

• Nieuwsbericht ‘De patiënt als docent’ [UMCU]

Referenties

• Hoving, C., Visser, A., Mullen, P. D., & van den Borne, B. (2010). A history of patient education by health professionals in Europe and North America: from authority to shared decision making education. Patient education and counseling, 78(3), 275-281. (Inlog required)
• Huber, M., van Vliet, M., Giezenberg, M., Winkens, B., Heerkens, Y., Dagnelie, P. C., & Knottnerus, J. A. (2016). Towards a ‘patient-centred’ operationalisation of the new dynamic concept of health: a mixed methods study. BMJ open, 6(1), e010091.
• Meppelink, C. S., van Weert, J. C., Haven, C. J., & Smit, E. G. (2015). The effectiveness of health animations in audiences with different health literacy levels: an experimental study. Journal of medical Internet research, 17(1), e11.
• Meppelink, C. S., van Weert, J. C., Brosius, A., & Smit, E. G. (2017). Dutch health websites and their ability to inform people with low health literacy. Patient education and counseling, 100(11), 2012-2019.
• Trilling, et al. (2009). 21stCenturySkills. Hoboken, NJ: Jossey-Bass. (Inlog required)
• Vijn, T. W., Fluit, C. R., Kremer, J. A., Beune, T., Faber, M. J., & Wollersheim, H. (2017). Involving medical students in providing patient education for real patients: a scoping review. Journal of general internal medicine, 32(9), 1031-1043.