In het thematisch jaarproject houden studenten zich bezig met hun rol als psycholoog en academisch professional in een actueel maatschappelijk vraagstuk, bijvoorbeeld eenzaamheid. Aan de hand van dat thema werken studenten aan de ontwikkeling van hun persoonlijke- en maatschappelijke normen/waarden en vaardigheden. Ook ethiek en integriteit krijgen binnen het jaarproject een plek.

Opzet

Binnen het jaarthema kiezen studenten een bepaalde doelgroep. Op basis van hun voorkeur voor doelgroep worden zij ingedeeld in groepjes. Gedurende het jaar verdiepen de studenten zich in het thema en doelgroep en werken ze toe naar een onderbouwde interventie/advies. De opdracht loopt van blok 2 t/m blok 4 en vormt daarmee een rode draad door het eerste jaar van de bachelor. Uit iedere cursus nemen studenten mee wat voor hun onderzoeksvraag relevant is. Ter ondersteuning hiervan wordt vakinhoudelijke kennis uit de lopende cursussen zoveel mogelijk toegelicht aan de hand van het thema van het jaarproject. Naast de vakinhoudelijke doelen van dit project, wordt in het licht van Ethiek en Integriteit gestreefd om psychological literacy bij studenten te realiseren (het ontwikkelen van jouw verantwoordelijkheid als professional en het maken van de hierbij passende overwegingen). De intentie is dat studenten de vier pijlers (passie, verbinding, ontwikkeling en ethiek), die je als psychological literate professional in het overwegingsproces doormaakt, internaliseren. Aangezien psychological literacy in iedere situatie en voor iedere student een andere betekenis heeft, is het kader van de opdracht ruim opgezet. De groepjes studenten krijgen hiermee veel vrijheid de opdracht op hun eigen manier te interpreteren en uit te voeren. Door de jaren heen heeft het docententeam gemerkt dat juist dít aspect bijdraagt aan de de internalisatie van de vier pijlers bij iedere student.

Een voorbeeld: Eenzaamheid

Binnen het jaarthema eenzaamheid schrijven studenten een advies hoe eenzaamheid bij hun gekozen doelgroep kan worden verminderd. Studenten leren om vanuit verschillende psychologische perspectieven het vraagstuk te benaderen en daarin een zorgvuldige afweging te maken en een perspectief te kiezen die passend is bij hun gekozen doelgroep. In het voorbeeld van eenzaamheid kunnen zij bijvoorbeeld de afweging maken sociale interactietheorieën mee te nemen, maar neuropsychologische theorieën over ouderdom achterwege te laten. Zo wordt het vak cognitieve neuropsychologie dus niet meegenomen, terwijl sociale cognitie wel een onderdeel van de projectinhoud wordt.

Waarom psychological literacy?

Ontwikkeling van deze psychological literacy is van belang omdat je als psycholoog verantwoordelijk bent voor het belang van je cliënt en dus indirect de maatschappij. Bovendien wil je voorkomen dat je als psycholoog jouw ideeën opdringt aan je cliënt. De handelingen die je hiervoor moet verrichten vergen ‘psychological literacy’. Daarnaast heb als psycholoog ook invloed op de omgeving van de cliënt. Een juiste omgang met deze verantwoordelijkheid houdt in dat je en vraagstuk vanuit meerdere oogpunten kunt bekijken en vervolgens het grotere geheel kan overzien. Dit stelt jou als professional in staat in iedere authentieke situatie de meest passende (combinatie van) benadering(en) te kiezen, oftewel ethisch verantwoord dan wel integer te handelen. Handelen vanuit respect voor jezelf, de ander en de maatschappij is van universeel belang, en daarom interessant voor alle typen opleidingen.

In het overwegingsproces dat je als psychological literate professional doormaakt worden idealiter vier stappen doorlopen, die in de afbeelding hieronder worden toegelicht.

Dit artikel is een voorbeeld van een good practice uit het hoofdartikel Ethiek is de basis.