Figuur 1. Educational Design: curriculum design

** UNDER REVIEW **

Bij bestaande opleidingen is het geregeld nodig te checken of het curriculum nog consistent is (aligned). Doordat cursussen aan verandering onderhevig zijn, door veranderende voorkeuren of actualisering van de leerstof, kan na verloop van tijd de interne consistentie van een opleiding verloren raken. Er is dan onvoldoende opbouw in kennis en vaardigheden, of er vindt teveel dubbeling plaats. Een curriculumscan kan dat soort inconsistenties aan het licht brengen en aanwijzingen geven voor bijstellingen. 

Een grotere curriculumherziening is nodig als nieuwe thema’s in onderzoek en/of het werkveld vragen om herziening van de eindtermen. Ook kan door verandering van de eindtermen in het voortgezet onderwijs de voorkennis van de instroom veranderen waardoor het startpunt van de opleiding anders wordt. De noodzaak tot een andere werkwijze, zoals meer interdisciplinair werken, kan een andere reden voor curriculumherziening zijn. Ook kan er een praktische reden zijn, zoals teruglopende studentaantallen. 

Interne en externe evaluaties kunnen de aanleiding zijn om de invulling van het curriculum opnieuw te bezien. Zo kan een accreditatiecommissie op de noodzaak tot vernieuwing wijzen.  

ADDIE-model

Voor de stappen in curriculumontwikkeling wordt wel het ADDIE-model gehanteerd: Analyse, Design, Develop, Implement, Evaluate. 

De ontwikkeling van een nieuw curriculum kan het beste beginnen met het gezamenlijk vaststellen van de eindtermen van de opleiding: waarover zou een student aan het eind van een opleiding minimaal moeten beschikken. Het is goed het verwachte uitstroomniveau te overleggen met het werkveld of de masteropleidingen waar studenten na een bacheloropleiding naartoe gaan.  

Verder is het bij de start van een proces van curriculumontwikkeling belangrijk de omgeving in kaart te brengen: Waar moet de nieuwe opleiding studenten op voorbereiden (denk aan ontwikkelingen in het werkveld, de discipline, de maatschappij)? Welke eisen en kansen creëren ontwikkelingen in het hoger onderwijs en het onderwijsinstituut (denk aan de aandacht voor flexibel onderwijs, of de positie van junior-docenten)? 

Na deze analyse-fase volgt een schematisch ontwerp met verdeling van inhoud en vaardigheden over de leerjaren. Een volgende stap is cursusontwikkeling. 

Iteratief proces

Tijdens de implementatie zal gemonitord moeten worden of het ingevoerde curriculum voldoet aan de eisen en waar knelpunten ontstaan. De evaluatie leidt tot bijstellingen, aanpassingen in het ontwerp en nieuwe invoering. Curriculumontwikkeling is daarmee een iteratief proces. Na de eerste uitvoering kan de kwaliteit van het curriculum via de normale kwaliteitszorgcyclus worden gemonitord. 

UU support on curriculum design

Lees meer

• Biggs, J. (1996). Enhancing teaching through constructive alignment. Higher Education. Vol. 32, Issue 3, p. 347-364.
• Curriculumontwikkeling aan de hand van het Spinnenweb [SLO]