Dit project beoogt een deel van de historische microscopische preparaten­collectie te inventariseren, selecteren, digitaliseren en omzetten in virtuele practica voor meerdere bachelorcursussen Biologie. Daarnaast is gewerkt aan het ordenen van de analoge collectie en het toegankelijk maken van digitale preparaten voor docenten, studenten en andere belangstellenden binnen en buiten de UU.

Achtergrond

Het project is ontstaan vanuit de constatering dat het departement Biologie een uitzonderlijk grote en historisch waardevolle collectie van circa 25.000 microscopische preparaten bezit, waarvan slechts een klein deel wordt gebruikt in het onderwijs. Tijdens het USO-project Digitale microscopie (2014) bleek dat virtuele microscopie aanzienlijke voordelen biedt: het materiaal is altijd beschikbaar, studenten kunnen beter oefenen met herkenning van structuren en docenten kunnen practicumonderwijs efficiënter begeleiden. Tegelijkertijd verdwenen veel klassieke microscopiepractica uit het curriculum door logistieke beperkingen, onvoldoende labruimte en hoge materiaalkosten. Daardoor bleef een groot deel van de collectie ongebruikt en voor nieuwe docenten moeilijk inzetbaar.

Recente studies tonen bovendien aan dat digitale microscopie de leeropbrengsten kan verbeteren en meer ruimte biedt voor activerend onderwijs, zoals casussen, games en formatieve opdrachten. Dit vormde de aanleiding om de collectie opnieuw te ontsluiten, preparaten te digitaliseren en te verwerken in vernieuwende digitale practica. Zo wordt erfgoed behouden, onderwijs vernieuwd en de kwaliteit van studentleren versterkt.

Projectomschrijving

Het project is ingericht om de doelstellingen te behalen door een gefaseerde aanpak:

• Inventarisatie van de collectie: alle preparaten worden beoordeeld op onderwerp, herkomst, ouderdom en bruikbaarheid voor onderwijs.

• Brainstorms met docenten: per cursus en richting worden sessies gehouden om geschikte preparaten te selecteren en onderwijsdoelen te bepalen.

• Selectie en digitalisering: gekozen preparaten worden door de afdeling Pathologie van het UMCU gescand en in PathXL geplaatst.

• Ontwikkeling van virtuele practica: docenten ontwerpen activerende digitale lessen die passen bij hun cursus, ondersteund door didactische expertise.

• Pilots met studenten: practica worden getest in lopende cursussen of met vrijwillige studenten; feedback wordt verwerkt in herziene versies.

• Ontsluiting van digitale preparaten: materialen worden toegankelijk gemaakt voor docenten en studenten, eventueel via SURF Edusources.

• Archivering van analoge preparaten: originele preparaten worden herordend, opgeslagen of – indien historisch waardevol – overgebracht naar het Universiteitsmuseum.

• Disseminatie: resultaten en expertise worden gedeeld via onderwijsbesprekingen, facultaire netwerken en het Teaching & Learning Lab.

Doel

Het project beoogt nieuwe, activerende virtuele practica te ontwikkelen voor meerdere bachelorcursussen, gebaseerd op gedigitaliseerde preparaten uit de collectie. Deze practica worden getest, geëvalueerd en na optimalisatie, structureel ingebed in het curriculum. Daarnaast ontstaat een toegankelijke digitale collectie die UU-breed, en eventueel daarbuiten, gebruikt kan worden. De analoge collectie wordt geordend en vindbaar gemaakt voor toekomstig kleinschalig onderwijs. Docenten vergroten hun kennis over digitale microscopie en de didactische toepassingen ervan. Zo worden zowel onderwijsvernieuwing als behoud van historisch materiaal gerealiseerd, ondersteund door duurzame ontsluiting van preparaten en kennis.

Beoogde resultaten

• Nieuwe virtuele practica voor meerdere grote bachelorcursussen (>400 studenten), gebaseerd op gescande preparaten.

• Een open digitale collectie van preparaten toegankelijk voor UU-docenten, studenten en eventuele externe partners.

• Een geordende, vindbare analoge collectie voor kleinschalige onderwijstoepassingen.

• Grotere docentexpertise in digitale en activerende werkvormen, gedeeld via departementale en facultaire onderwijsbijeenkomsten.

• Duurzame borging van historisch waardevolle preparaten in het Universiteitsmuseum.