Het doel van dit project is om een longitudinale leerlijn te ontwikkelen, bestaande uit een aantal vaste interdisciplinaire onderwijsdagen per leerjaar van de participerende opleidingen. Tijdens deze dagen leren de studenten elkaar kennen, waarderen, en leren ze in verschillende onderwijsvormen samen te werken aan actuele thema’s binnen de gezondheidszorg. In de bachelor zal de nadruk liggen op elkaar en elkaars professie leren kennen en inzicht verkrijgen in de toegevoegde waarde van de andere professie. In de masterfase ligt de nadruk op het leren samenwerken.
Achtergrond
Van toekomstige professionals in de gezondheidszorg wordt verwacht dat zij om kunnen gaan met veranderende zorgbehoeften en dat zij begrijpen dat de complexiteit en de dynamiek van de samenleving vragen om een integrale aanpak. Dit vraagt om systeemdenkers, die open staan voor nieuwe inzichten en ervaringen van collega’s uit andere disciplines. Interprofessioneel onderwijs levert hier een belangrijke bijdrage aan, omdat studenten hierin leren welke capaciteiten, verantwoordelijkheden en taken andere zorgprofessionals hebben en hoe dit hun eigen werkzaamheden kan versterken. Door te leren op en over de grenzen van hun eigen vakgebieden (boundary crossing) leiden we studenten op om zich op te kunnen stellen als tussenpersoon tussen de verschillende ‘werelden’ en zo discontinuïteit en inefficiëntie in de zorg te voorkomen.
Het vernieuwende van LOIS ten opzichte van eerdere initiatieven t.a.v. interprofessioneel onderwijs is de samenwerking met de HU, de schaalgrootte en frequentie waarmee we dit onderwijs willen neerzetten. Hierdoor stellen we studenten o.a. in staat het hele proces van boundary crossing (identificatie, coordinatie, reflectie en transformatie) te doorlopen en een interprofessionele identiteit te ontwikkelen, naast de professionele identiteit die ze bij hun eigen opleiding ontwikkelen. Een interprofessionele identiteit is nodig om succesvol een interprofessioneel systeem te kunnen ontwerpen en in stand houden.
Projectomschrijving en doelen
De doelen van dit project zijn:
- Door middel van het LOIS programma leren afgestudeerde zorgprofessionals van de participerende opleidingen interprofessioneel samenwerken en communiceren. Ze kennen de capaciteiten, rollen en verantwoordelijkheden van verschillende professies in de zorgen. Ze kunnen reflecteren op eigen en andermans handelen en functioneren in een interprofessioneel team.
- Door middel van een docentprofessionaliseringsprogramma worden docenten getraind in het professie-overstijgend begeleiden van interprofessionele werkgroepen.
Beoogde resultaten
Aan het eind van dit project worden de volgende resultaten opgeleverd:
- 2-3 onderwijsdagen per opleidingsjaar in kleine groepen (ca 15 studenten per groep). Er wordt aansluiting gezocht bij reeds bestaande onderwijsvormen van de HU, zoals het speeddate programma in jaar 1 en het HU Gezond en Wel project.
- Opbouw van het programma volgens taxonomie van Bloom en het model van Repko voor interdisciplinair onderwijs met vernieuwende onderwijsvormen, passende bij de fase van de opleiding.
- In de bachelor gericht op het leren kennen van elkaars rollen en professies. Door gezamenlijke verdieping in maatschappelijk actuele vraagstukken enerzijds leren van elkaars inbreng en anderzijds oefenen met samenwerken. Onderwerpen als leefstijl, duurzaamheid en organisatie en toegankelijkheid van de zorg lenen zich ervoor om inzicht te krijgen in wat de ander kan betekenen en hoe samenwerking en communicatie helpt om tot completer en meer integrale oplossingen te komen. Challenge Based Learning past in deze fase.
- In de master gericht op samenwerking en praktijkleren met een verschuiving van onderwerpen richting complexe patiënt casuïstiek. Er kunnen dan andere onderwijsvormen gebruikt worden, zoals de interprofessionele feedbackdialoog, een moreel beraad, palliatief triviant spel en Hackathon (let’s hack complex health problems in aninterprofessional team – patient en mantelzorger leggen hun casus voor aan interprofessioneel team), naast uiteraard praktijkleren zoals dat ook in het HU Gezond en Wel project plaats vindt.
- Een kort scholingsprogramma van 1-2 dagen voor docenten met theoretische achtergrondkennis over interprofessioneel onderwijs en praktische oefeningen om te leren hoe interprofessionele werkgroepen te begeleiden.
- Het scholingsprogramma wordt aangeboden aan alle docenten die de studenten in LOIS interprofessioneel gaan begeleiden.
- De opleidingen leveren docenten naar rato van het aantal studenten en zijn zelf verantwoordelijk voor de werving en vergoeding van docenten.
- De instroom en deelname HU-studenten wordt in het project concreter o.b.v. de inhoudelijke invulling van Lois en de aansluiting bij het bestaande interprofessioneel onderwijs van de HU.
- In samenwerking met de afdelingen kwaliteitszorg van de opleidingen wordt een monitorings- en evaluatieplan van het onderwijs opgesteld, gebruik makende van de impact en CIMO (context, intervention, mechanism, outcome) methodiek.
- Het effect van het onderwijs op het behalen van de IPL leerdoelen (bijvoorbeeld t.a.v. boundary crossing en interprofessionele identiteitsvorming) wordt onderzocht m.b.v. pre en post interventie afname van gevalideerde vragenlijsten, zoals RIPLS (readyness for IP learning skills). De resultaten van dit onderzoek worden gepubliceerd in een onderwijstijdschrift, zodat de opgedane kennis gedissemineerd wordt. Een positief gerapporteerd effect van de leerlijn op het proces van boundary crossing en interprofessionele identiteitsvorming ten opzichte van de nulmeting wordt gezien als succes.
De totstandkoming van Lois vraagt niet alleen om het ontwikkelen van gezamenlijk interprofessioneel onderwijs en docententrainingen maar ook om vormen van samenwerking die nieuw zijn en afspraken om dat goed te laten verlopen. Wat is er nodig om Lois duurzaam te kunnen blijven aanbieden en integreren in de verschillende opleidingen, in de fase van ontwikkeling én in de fase na oplevering? WP4 is erop gericht dit in kaart te brengen, oplossingen te ontwikkelen en tot afspraken te komen om dit type onderwijs voort te kunnen blijven zetten. Het gaat om ‘voorwaarden scheppen’ waarbij we denken aan:
- Een digitale leeromgeving (LMS) die gebruikt kan worden door de verschillende opleidingen (UU en HU) voor o.a. het plaatsen van onderwijscontent, gezamenlijke communicatie naar studenten en docenten en het bieden van ondersteuning aan de organisatie van het onderwijs (inschrijving studenten in werkgroepen, info over roosters en locaties e.d.). We gaan ervan uit dat er gebruik gemaakt kan worden van een bestaand LMS (zoals Ulearning) en dat de ervaringen met LOIS meegenomen worden in de openbare aanbesteding van de UU voor een nieuw LMS in 2026.
- Gezamenlijke afspraken t.a.v. privacy en gegevensverwerking in een digitale omgeving.
- Inrichten van efficiënte processen en komen tot samenwerkingsafspraken over taken en verantwoordelijkheden t.a.v. de inhoud en de organisatie van onderwijs (zoals eigenaarschap, participatie bij ontwikkeling, inzet docenten, roosteren, communicatie en kwaliteitsbewaking).
- Kostenverdeling om het gezamenlijk LMS in de lucht te brengen en houden (inrichting en beheer).
Stakeholderanalyse en communicatieplan gericht op draagvlakontwikkeling en participatie van de initiërende opleidingen en mogelijke uitbreiding naar opleidingen die op een later moment willen instappen.
Disseminatie
We zullen dit project op verschillende manieren uitdragen: zoals het NVMO congres, presentaties op UU/UMCU symposia die toegespitst zijn op onderwijs, zoals de Dag van het Onderwijs, Onderwijscolloquium, Broodje onderwijs, en activiteiten georganiseerd door CAT. Door onze ervaringen te delen kunnen andere (UU) opleidingen hiervan leren en kunnen wij door onderlinge gesprekken weer nieuwe inspiratie opdoen. Het is tevens de intentie om 1 of meerdere artikelen over dit project te publiceren in onderwijstijdschriften.
Referenties
- Frenk, J., Chen, L., Bhutta, Z.A., Cohen, J., Crisp, N., Evans, T., Fineberg, H., Garcia, P., Ke, Y., Kelley, P., Kistnasamy, B., Meleis, A., Naylor, D., Pablos-Mendez, A., Reddy, S., Scrimshaw, S., Sepulveda, J., Serwadda, D., & Zurayk, H. (2010). Health professionals for a new century: Transforming education to strengthen health systems in an interdependent world. Lancet,376(9756), 1923–1958. doi: 10.1016/S0140-6736(10)61854-5.
- Guraya, S.Y. & Barr, H. (2018). The effectiveness of interprofessional education in healthcare: A systematic review and meta-analysis. Kaohsiung Journal of Medical Sciences, 34(2018), 160-165. doi: 10.1016/j.kjms.2017.12.009
- World Health Organization. (2010). Framework for action on interprofessional education & collaborative practice.
- Visser, C. L. F., Ket, J. C. F., Croiset, G., & Kusurkar, R. A. (2017). Perceptions of residents , medical and nursing students about Interprofessional education : a systematic review of the quantitative and qualitative literature. BMC MedicalEducation, 17(77), 1–13. https://doi.org/10.1186/s12909-017-0909-0
- 1577_Raamplan_Artsenopleiding_-_maart_2020.pdf (nfu.nl)
- #7 Opmaak Referentiekader en Raamplan.pdf (knmp.nl)
- Het Strategisch Plan – Strategisch Plan 2025 – Universiteit Utrecht (uu.nl)
- Passende zorg | Werkagenda | Zorginstituut Nederland
- Akkerman, S. F., & Bakker, A. (2011). Boundary crossing and boundary objects. Review of Educational Research, 81, 132-169.
- Stoffels, M., van der Burgt, S. M., Bronkhorst, L. H., Daelmans, H. E., Peerdeman, S. M., & Kusurkar, R. A. (2022). Learning in and across communities of practice: health professions education students’ learning from boundary crossing. Advances in Health Sciences Education, 1-19.
- HU GEZOND EN WEL integreert onderwijs in gezondheidszorg en welzijn | Hogeschool Utrecht
- Ford, J. and Gray, R. (2021) Interprofessional Education Handbook. CAIPE Centre for the Advancement of Interprofessional Education. 1-32 . https://www.caipe.org/resources/publications/caipe-publications/caipe-2021-a-new-caipe-interprofessional-education-handbook-2021-ipe-incorporating-values-based-practice-ford-j-gray-r.
- Reinders, J-J., Pesut, D. J., Brocklehurst, P., Paans, W., & van der Schans, C. (2020). Meta-Model of Interprofessional Development. an overarching model that connects requirements for interprofessional practice and education. In J. Utley, C. Mathena, & T. Gunaldo (editors), Interprofessional Education and Collaboration.: An Evidence-Based Approach to Optimizing Healthcare. Human Kinetics Publishers .
- Allen F. Repko (2008). Interdisciplinary Research; processandtheory. Los Angeles: Sage
- Claudia Tielemans, Renske de Kleijn, Marieke van der Schaaf, Sjoukje van den Broek & Tineke Westerveld (2021): The Westerveld frameworkforinterprofessional feedback dialogues in health professionseducation, Assessment & Evaluation in HigherEducation, DOI: 10.1080/02602938.2021.1967285
- FMS – Werkvormen interprofessioneel opleiden in de zorg
Print